ဖေဖော်ဝါရီလတွင်မြန်မာစစ်တပ်မှတပ်မတော်သည်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အား၎င်းတို့လက်လွှတ်လိုက်သည့်အာဏာကိုပြန်ယူခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ မြန်မာအာဏာပိုင်များသည်လူကြိုက်များမှုကိုခုခံတွန်းလှန်ခဲ့သည့်အတွက်ကမ္ဘာသည်ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ချောက်ချားခဲ့သည်။ ယခုအချိန်အထိလူပေါင်း ၅၅၀ ကျော်သေဆုံးပြီးဖြိုခွဲနှိမ်နင်းမှုတိုးပွားလာသည်။
ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သည့်ကြားမှပင်မြန်မာပြည်သူလူထုသည်တိုင်းပြည်၏အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုနှင့်ကျောင်းသားတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက ဦး ဆောင်နေသည်။ အစုလိုက်အပြုံလိုက်အစည်းအဝေးများ၊ သပိတ်မှောက်ရေးကော်မတီများနှင့်ဆန္ဒပြမှုများကျယ်ပြန့်စွာဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည်မြန်မာနိုင်ငံ၏ဒီမိုကရေစီပုံရိပ်ကိုထင်ဟပ်ပြသနေစေခဲ့သည်။
ဖြိုခွင်းမှုအပေါ်နိုင်ငံတကာ၏ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုကိုသြစတြေးလျအာဏာပိုင်များကထပ်မံပြောကြားခဲ့ပြီး၎င်းတို့သည်တပ်မတော်နှင့်၎င်း၏လုပ်ရပ်များနှင့်လုံးဝမသက်ဆိုင်သကဲ့သို့ဖြစ်နေသည်။ သို့သော်၎င်းသည်အမှန်တရားမှ ထပ်၍ မဖြစ်နိုင်ပါ။ သြစတြေးလျအစိုးရသည်သီရိလင်္ကာ၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့်အာရှပစိဖိတ်ဒေသများတွင်ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်သောအစိုးရများအားထောက်ခံခဲ့သကဲ့သို့သူတို့သည်မြန်မာစစ်တပ်အုပ်ချုပ်ရေးလူတန်းစားနှင့်လည်းပါ ၀ င်ပတ်သက်မှုရှိသည်။
၂ ဝ ၁ ဝခုနှစ်တွင်စစ်အစိုးရက NLD ခေါင်းဆောင်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ၁၆ နှစ်ထောင်ဒဏ်အပြီးအိမ်အကျယ်ချုပ်မှလွှတ်ပေးခဲ့သည်။ သူမလွှတ်ပေးလိုက်ခြင်းသည်စစ်အစိုးရနှင့် NLD အကြားအာဏာခွဲဝေမှုခေတ်သစ်ကိုပုံဆောင်သည်။ အနောက်နိုင်ငံများရှိလူအများစုအတွက်မြန်မာနိုင်ငံသည်ဒီမိုကရေစီသို့ ဦး တည်သောအသွင်ကူးပြောင်းမှု၏အထင်ကရအခိုက်အတန့်ဖြစ်ခဲ့သည်။ သြစတြေးလျပါလီမန်တွင် Josh Frydenberg ကဤအကူးအပြောင်းကိုကူညီရန်သြစတြေးလျကိုတောင်းဆိုခဲ့သည်။ ၎င်းတွင်သူက“ မြန်မာအဆင့်ဆင့်နှင့်ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုပေါ်လစီ” ပါဝင်လိမ့်မည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။
မကြာမီတွင်မြန်မာနိုင်ငံ၏ဒီမိုကရေစီသို့အသွင်ကူးပြောင်းမှုအတွက်အနောက်တိုင်းမှချီးမွမ်းခြင်းသည်အချိန်မတန်သေးကြောင်းထင်ရှားလာခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသည်စစ်အစိုးရ၏အာဏာကိုဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားသည်။ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲများအပြီးတွင် NLD သည်လက်ရှိအာဏာချိန်ခွင်လျှာကိုအကြီးအကျယ်ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ ဥပမာအားဖြင့် NLD သည်ဖိနှိပ်ချုပ်ခြယ်သောဥပဒေများကိုစိန်ခေါ်ရန်သို့မဟုတ်အကျဉ်းကျခံနေရသောကျောင်းသားတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများအားလွှတ်ပေးရန်တွန်းအားအနည်းငယ်သာပြုလုပ်ခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားသမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်၏အကြီးအကဲဖြစ်သူကိုကျော်ကိုကိုက NLD ရုံးခန်းအတွင်းရှိနေစဉ်ကာလအတွင်းထိရောက်မှုမရှိခြင်းသည်ရှုပ်ထွေးမှုရှိသည်ဟုဆိုခဲ့သည်
အကယ်၍ ကျောင်းသားများနှင့်ပြည်သူလူထုသည်ဥပဒေများကို အသုံးပြု၍ ဖျက်သိမ်းခြင်းထက်ဥပဒေကိုသာအသုံးပြုမည့်သူများ၏ဖိနှိပ်မှုကိုခံနေရဆဲဖြစ်ပါကစစ်အစိုးရလက်အောက်တွင်ကျွန်ုပ်တို့ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့်အရာများထက်ပိုမိုကောင်းမွန်သည်။
ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် NLD ၏ကြိုးပမ်းမှုများမှာမလုံလောက်ခြင်းနှင့်အဆိုးရွားဆုံးအဆိုးရွားဆုံးဖြစ်ခဲ့သည်။ အစိုးရနှင့်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ချဉ်းကပ်ပုံသည်အလွန်အာဏာရှင်ဆန်ပြီးစီးပွားရေးအခြေခံမူများနှင့်အညီဖြစ်သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကစစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့်ပူးပေါင်းရန်တသမတ်တည်းတောင်းဆိုခဲ့သည်။ သူမနှင့်သူမပါတီသည်သယံဇာတတူးဖော်ရေးဥပဒေအသစ်များအရလယ်သမားများအနေဖြင့်မြေယာပိုင်ဆိုင်ခွင့်များအပေါ်လူထုဆန္ဒပြမှုများကဲ့သို့သောဒီမိုကရေစီလူကြိုက်များလှုပ်ရှားမှုများကိုရှောင်ရှားခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံရှိသယံဇာတထုတ်ယူမှုမှရရှိသောအကျိုးအမြတ်များသည်စစ်တပ်အထက်တန်းလွှာများကိုကြွယ်ဝစေခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် Global Witness ကစစ်တပ်နှင့်မူးယစ်ဆေးဝါးရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်များသည်မြန်မာနိုင်ငံ၏ဒေါ်လာ ၃၁ ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိကျောက်စိမ်းလုပ်ငန်းကိုအကြီးအကျယ်ထိန်းချုပ်ထားပြီးအမြတ်အစွန်းအနည်းငယ်သာသာမန်လူများအကျိုးခံစားရသည်ကိုထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။
ယင်းတို့အားလုံးဖြစ်ပျက်နေချိန်တွင်သြစတြေးလျစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည်မြန်မာနိုင်ငံ၏သတ္တုတူးဖော်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်အခွင့်အလမ်းများတွေ့ရှိခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရ၏ကုန်သွယ်ရေးလွတ်လပ်ခွင့်ကိုတံခါးဖွင့်ပေးခဲ့သည်။ ယခုအခါသြစတြေးလျကုမ္ပဏီ ၅၀ ခန့်သည် ANZ Bank၊ BlueScope နှင့် Woodside Energy အပါအ ၀ င်မြန်မာနိုင်ငံတွင်လုပ်ငန်းများလုပ်ကိုင်နေကြသည်။
Woodside တစ်ယောက်တည်းသည်စင်ကာပူရှိကုမ္ပဏီများမှတစ်ဆင့်ဒေါ်လာဘီလီယံဝက်ရင်းနှီးမြှပ်နှံခဲ့သည်။ သြစတြေးလျကုန်သွယ်မှုနှင့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကော်မရှင်သည်အဆိုပါလုပ်ငန်းများအတွက်မြန်မာနိုင်ငံ၏သဘာဝသယံဇာတအရင်းအမြစ်များကိုမြှင့်တင်ရန်နှင့်တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုအပေါ်စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကိုလျော့နည်းစေခြင်းအားဖြင့်အပြုသဘောဆောင်သည့်ခြေလှမ်းအဖြစ်ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။
၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင်Australiaစတြေးလျ၏တရားဝင်“ မြန်မာအဆင့်ဆင့်နှင့်ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု” သည်တပ်မတော်အားစစ်ရေးအကူအညီများပေးခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင်တိုနီအက်ဘော့၏လစ်ဘရယ်အစိုးရသည်တော်ဝင်သြစတြေးလျရေတပ်မှကပ္ပတိန်ဂျွန်ဒူးလီကိုရန်ကုန်တွင်နေထိုင်သောစစ်ရေးအဖွဲ့အဖြစ်ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင်Australiaစတြေးလျသည်မြန်မာကိုကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအစီအစဉ်တွင်ထပ်မံထည့်သွင်းခဲ့ပြီး၊ သြစတြေးလျနိုင်ငံသားများသည်တပ်မတော်အရာရှိများကိုကုလငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုနည်းလမ်းများကိုလေ့ကျင့်ပေးခဲ့သည်။
၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင်Australianစတြေးလျဖက်ဒရယ်ရဲတပ်ဖွဲ့သည်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာရာဇ ၀ တ်မှုအပေါ်တုန့်ပြန်သောအားဖြင့်လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုဆိုင်ရာညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့်စွမ်းရည်မြှင့်တင်မှုများကိုမြှင့်တင်ရန်အတွက်တပ်မတော်အတွင်း၌ထည့်သွင်းထားသောမြန်မာရဲတပ်ဖွဲ့နှင့်သဘောတူညီမှုတစ်ခုကိုလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ governmentစတြေးလျအစိုးရကဤအချက်ကို “ကျွမ်းကျင်မှုနှင့်နိုင်ငံတကာဥပဒေများကိုလိုက်နာမှု” မြှင့်တင်ပေးခြင်းအားဖြင့်ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းမှုကိုတိုးမြှင့်စေမည့်လုပ်ဆောင်မှုတစ်ခုအဖြစ်အတည်ပြုခဲ့သည်။ Griffith တက္ကသိုလ်မှ Andrew Selth နှင့်ထိုင်းနှင့်မြန်မာစစ်တပ်ပူးတွဲအမှုထမ်းဟောင်း John Blaxland တို့ကAustralianစတြေးလျ ၀ န်ထမ်းများနှင့်မြန်မာအရာရှိများအကြားပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် ပိုမို၍ ပွင့်လင်းမြင်သာသောတပ်မတော်ခေါင်းဆောင်မှုအတွက်ဖြစ်လိမ့်မည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။
မြန်မာသြစတြေးလျတွေဟာအကောင်းမြင်သဘောထားမရှိကြဘူး။ လူ့အခွင့်အရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Cheery Zahau ကမြန်မာနိုင်ငံအတွင်းဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသောလူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများအပေါ်သတိပေးပြောကြားခဲ့သည်။
ရန်ကုန်နှင့်နေပြည်တော်တွင်စိတ်လှုပ်ရှားစရာကောင်းသောပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများစွာဖြစ်ပေါ်နေသော်လည်းတိုင်းရင်းသားဒေသများတွင်မူပိုမိုကောင်းမွန်လာခြင်းမရှိပေ။ ။ ။ ။ ကချင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်မှာလူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေအများကြီးတွေ့ရတယ် [still] မြေမြုပ်မိုင်းအပါအ ၀ င်နှိပ်စက်ညှင်းပန်းခြင်းအပါအ ၀ င်ဖြစ်ပျက်မှုများ၊
သမ္မတ ဦး သိန်းစိန်နှင့်သြစတြေးလျသို့အလည်အပတ်ခရီးစဉ်တွင်ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်မိုဟာမက်အန်ဝါက“ အခွင့်အရေးတွေပိုများလာနေတယ်၊ ငါတို့ခံစားနေရတာတွေပိုများလာတယ်။ ။ ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့တည်ရှိမှုဆုံးရှုံး။ ” 2017 ခုနှစ်တွင်ဖြစ်ရပ်များသည်ထိုစိုးရိမ်မှုများကိုအခြေအမြစ်ရှိကြောင်းသက်သေပြခဲ့သည်။
မြန်မာနိုင်ငံသည်လူနည်းစုများနေထိုင်ရာဒေသဖြစ်ပြီးအစိုးရ၏လက်များဖြင့်ရေရှည်ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုကိုခံနေကြရပြီး၊ ၂၀၁၆ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင်တပ်မတော်သည်မြန်မာနိုင်ငံအနောက်ဘက်ရှိရခိုင်ပြည်နယ်မှရိုဟင်ဂျာများအပေါ်လူမျိုးရေးသုတ်သင်ရှင်းလင်းရေးလှုပ်ရှားမှုကိုစတင်ခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရနှင့်ဗုဒ္ဓဘာသာအမျိုးသားရေးဝါဒီများကမူဆလင်ရိုဟင်ဂျာလူနည်းစုကိုရခိုင်၌အခြေချနေထိုင်ခဲ့သည့်ဘင်္ဂါလီများအားကျူးကျော်ခြင်းအဖြစ်ဖော်ပြသည်။
ရိုဟင်ဂျာသောင်းကျန်းသူများကရဲများအားရဲများကတိုက်ခိုက်မှုအပြီးတွင်တပ်မတော်သည်ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိရိုဟင်ဂျာကျေးရွာများအတွင်းအကြမ်းဖက်မှုလှုပ်ရှားမှုကိုစတင်ခဲ့သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းအုပ်စုသည်ဤလှုပ်ရှားမှု၏သဘောသဘာဝကိုအကျဉ်းချုပ်ဖော်ပြပြီးကုလသမဂ္ဂ၏အစီရင်ခံစာများကို အခြေခံ၍
အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုများအပါအ ၀ င်လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့်စောင့်ကြည့်သူများကတရားမ ၀ င်သတ်ဖြတ်မှုများ၊ အမျိုးသမီးများနှင့်ကလေးများအားမုဒိမ်းမှုနှင့်အခြားလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုပုံစံများ၊ စစ်တပ်၊ BGP (Border Guard Police) နှင့်ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းရှိနိုးနိုးကြားကြားရှိထောင်ပေါင်းများစွာသောရိုဟင်ဂျာအိမ်များနှင့်အခြားအဆောက်အအုံများအားစနစ်တကျကြိုတင်စီစဉ်ထားသောမီးရှို့ဖျက်ဆီးမှုများကိုကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်၊
၎င်းတို့မှရိုဟင်ဂျာများအားမြန်မာပြည်မှအတင်းအဓမ္မနှင်ထုတ်လိုက်သဖြင့်တပ်မတော်စစ်သားများကကလေးများနှင့်လူကြီးများမြင်ရသမျှကိုသတ်ပစ်ရန်ပြောခဲ့သည် Associated Press မှအစုလိုက်အပြုံလိုက်သင်္ချိုင်းများနှင့်ဘူဒိုဇာများရွာသောအထောက်အထားများကိုတွေ့ရှိခဲ့သည် အချက်အလက်ရှာဖွေရေးလုပ်ငန်းတာဝန်ပြီးဆုံးပြီးနောက်ကုလသမဂ္ဂအရာရှိများကတပ်မတော်ခေါင်းဆောင်များသည်လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ဆန့်ကျင်သောရာဇ ၀ တ်မှုများနှင့်စစ်ရာဇဝတ်မှုများအတွက်စွဲချက်တင်ရမည်ဟုကြေငြာခဲ့သည်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင်ပြည်ပရောက်ရိုဟင်ဂျာတစ်သန်းနီးပါးသည်အိမ်နီးချင်းဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှရှိကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးဒုက္ခသည်စခန်းတွင်နေထိုင်နေကြသည်။
တပ်မတော်မှစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများအရပြည်တွင်းစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များအားမည်သည့်အမှားအယွင်းမှမဆိုဖယ်ရှားပေးသည်ဟုဆိုသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအ ၀ င်အခြားမြန်မာခေါင်းဆောင်များကအကြမ်းဖက်မှု၏ပြင်းထန်မှုကိုလျှော့ချခဲ့သည်။ 2019 ခုနှစ်တွင်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားမျှတမှုတရားရုံးတွင်ရခိုင်၌တပ်မတော်၏လုပ်ဆောင်မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ အသေးစိတ်အချက်အလက်များနှင့်ရင်ဆိုင်ရသည့်တိုင်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည်စစ်တပ်မှလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာရည်ရွယ်ချက်များကိုဆက်လက်ငြင်းခုံနေဆဲဖြစ်သည်။
ထိုရာဇ ၀ တ်မှုများပေါ်ပေါက်လာသည်နှင့်အမျှအခြားနိုင်ငံများကတပ်မတော်အားသူတို့၏စစ်ရေးအကူအညီများကိုအဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ကမူအခြားသြစတြေးလျအဖွဲ့အားလည်းသြစတြေးလျနိုင်ငံအားတရားစွဲဆိုမှုကိုလိုက်နာရန်တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သို့သော်သြစတြေးလျအစိုးရကမူအကန့်အသတ်ဖြင့်သာပိတ်ဆို့အရေးယူရန်ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။
John Blaxland သည်အကူအညီပေးရေးအစီအစဉ်ကိုခုခံကာကွယ်။ ခုခံကာကွယ်ရာတွင်သြစတြေးလျသည်ရိုးသားပွဲစား၏အခန်းကဏ္ play မှပါဝင်နိုင်သည်ဟုငြင်းဆိုခဲ့သည်။ သြစတြေးလျသည်တပ်မတော်အားဆက်လက်ထောက်ခံမှုသည်ပြောင်းလဲမှုကိုလွှမ်းမိုးရန်တစ်ခုတည်းသောရရှိနိုင်သည့်နည်းလမ်းဖြစ်သည်ဟုသူကပြောဆိုခဲ့သည် လူ့အခွင့်အရေးစောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့၏အာရှဒါရိုက်တာ Phil Robertson ကဤတုန့်ပြန်မှုအပေါ်အလွန်အမင်းအမြင်သဘောထားရှိခဲ့ပြီး၎င်းကို“ လူ့အခွင့်အရေးကိုလုံးလုံးလျားလျားစွန့်ပစ်ခြင်း” နှင့်“ သင်္ချိုင်းဂူများမှတိတ်ဆိတ်စွာမြည်” ခဲ့သည်ဟုပြောကြားခဲ့သည်။
တရားမျှတမှုအတွက်မြန်မာနိုင်ငံ၏ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူရတနာမောင်လည်းသြစတြေးလျ၏ဆက်လက်ပါ ၀ င်မှုကြောင့်အလွန်အမင်းအံ့အားသင့်ခဲ့သည်။
သြစတြေးလျသည်စစ်ရေးလေ့ကျင့်ရေးသင်တန်းကျောင်းများနှင့် ပူးပေါင်း၍ ဥပဒေအပေါ်ချဉ်းကပ်မှုကိုခွင့်ပြုပုံရသည့်အတွက်အံ့အားသင့်စရာကောင်းသည်။ ။ ။ ။ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုကျူးလွန်သူများနှင့်တွေ့ဆုံမည့်အစားလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဖြစ်ပွားကြောင်းအသိအမှတ်ပြုရန်၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးတွင်တရားစွဲဆိုမှုတွင်ပါဝင်ရန်၊ မြန်မာစစ်တပ်နှင့်သူတို့၏စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကိုပိတ်ဆို့အရေးယူရန်သြစတြေးလျကိုတောင်းဆိုပါသည်။
ဤအတောအတွင်းပါပူဝါနယူးဂီနီ၏တရားရုံးချုပ်၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကိုတုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့်သြစတြေးလျနယ်စပ်ရေးရာသည်ပါပူဝါနယူးဂီနီပိုင်နက်ပေါ်ရှိမက်နူးစ်ကျွန်းထိန်းသိမ်းရေးစခန်းအားခိုလှုံခွင့်တောင်းခံသူများအားဖယ်ရှားခဲ့သည်။ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ဖွယ်ကောင်းလောက်အောင်သြစတြေးလျအစိုးရကကျွန်းပေါ်ရှိရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်များအားဒေါ်လာ ၂၅၀၀၀ အားမြန်မာပြည်သို့ပြန်ရန်ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်နှောင်းပိုင်းတွင်မြန်မာနိုင်ငံ၏ရွေးကောက်ပွဲများကိန်းအောင်းလာသည်နှင့်အမျှရိုဟင်ဂျာများအတွက်ဆိုးဝါးသောအခြေအနေများမှာမဖြေရှင်းနိုင်သေးပါ။ သို့သော်သြစတြေးလျစီးပွားရေးခေါင်းဆောင်များအနေနှင့်ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုသည်ဆုတ်ယုတ်မှုတစ်ခုမျှသာဖြစ်သည်။ သြစတြေးလျကုမ္ပဏီ Myanmar Metals မှ John Lamb ကမြန်မာနိုင်ငံ၏သွပ်၊ ခဲနှင့်ငွေတို့၏သယံဇာတများကိုဆက်လက်ထုတ်ယူရန်စိုးရိမ်နေသည်။ သူကရိုဟင်ဂျာများ၏အခြေအနေကို“ ကြောက်မက်ဖွယ်အဖြစ်ဆိုး” နှင့်“ ကြီးမားသောဆုတ်ယုတ်မှု” အဖြစ်ပြောင်ပြောင်တင်းတင်းဖော်ပြခဲ့သည်။
ကမ္ဘာကြီးရဲ့တုန့်ပြန်မှုကလုံးဝတရားမျှတတယ်၊ ပြီးတော့ငါသင်ခန်းစာယူပြီးပြီလို့ထင်တယ်။ နောက်တစ်ခါထပ်တွေ့တော့မှာမဟုတ်ဘူးလို့ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။
သိုးသငယ်ရဲ့ယုံကြည်မှုဟာဝမ်းနည်းစရာအကြောင်းမဲ့ဖြစ်ခဲ့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီလအာဏာသိမ်းမှုအပြီးတွင်ဆန္ဒပြသူများကိုနှိမ်နင်းသည့်အနေဖြင့်သြစတြေးလျအစိုးရသည်နောက်ဆုံးတွင်စစ်ရေးအကူအညီများကိုရပ်ဆိုင်းလိုက်ပြီးတပ်မတော်အားမြန်မာပြည်သူလူထု၏စုဝေးခွင့်နှင့်ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကိုလေးစားရန်တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သြစတြေးလျ၏မဟာမိတ်များကပိုမိုတင်းကြပ်သောအစီအမံများချမှတ်ခဲ့သော်လည်းနောက်ထပ်အရေးယူဆောင်ရွက်မှုမှာမလာသေးပါ။ ဥပမာအားဖြင့်, သြစတြေးလျအာဏာသိမ်းမှုခေါင်းဆောင်ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်အပေါ်အရေးယူပိတ်ဆို့မှုမထားပါဘူး။
မြန်မာနိုင်ငံမှကျွမ်းကျင်သူတစ် ဦး ဖြစ်သူ Monique Skidmore ကတပ်မတော်၏လုပ်ဆောင်မှုများအပေါ်သြစတြေးလျ၏တုန့်ပြန်မှုသည်အလွန်ပျော့ပျောင်းသည်ဟုဖော်ပြခဲ့သည်။ Green နှင့်အလုပ်သမားအမတ်များကပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများပြုလုပ်ရန်နှင့်အစိုးရအားသြစတြေးလျားရှိမြန်မာကျောင်းသားများအပြင်ဖိနှိပ်မှုမှထွက်ပြေးလာသူများကိုနိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့်ပေးရန်တောင်းဆိုခဲ့သည်။ ယခုအချိန်အထိအစိုးရသည်လွှတ်တော်အားပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းကိုသာကတိပြုခဲ့သည်။
စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများသည်နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး၏နက်ရှိုင်းစွာချို့ယွင်းချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ၊ သြစတြေးလျအစိုးရအနေဖြင့်ထိုကဲ့သို့သောအသုံးများသောကိရိယာကိုဖြန့်ဝေရန်တွန့်ဆုတ်နေသည်။ သြစတြေးလျနိုင်ငံ၏အုပ်ချုပ်ရေးလူတန်းစားသည်စီးပွားရေးနှင့်နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှုကိုမြန်မာပြည်သူများအတွက်စီးပွားရေးနှင့်နိုင်ငံရေးလွတ်လပ်ခွင့်ထက် ပိုမို၍ စိတ်ဝင်စားသည်။
သိသာထင်ရှားသည့်ပုဂ္ဂလိကရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်ဒေသတွင်းသြစတြေးလျနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့အကြားပြိုင်ဆိုင်မှုများပြားလာခြင်းနှင့်အတူသြစတြေးလျမူဝါဒချမှတ်သူများသည်မြန်မာနိုင်ငံ၏အာဏာဟန်ချက်ကိုခြိမ်းခြောက်နိုင်သည့်မည်သည့်ခြေလှမ်းကိုမဆိုပြုလုပ်ရန်တွန့်ဆုတ်နေကြသည်။ သြစတြေးလျဘဏ္Financialာရေးဆိုင်ရာပြန်လည်ဆန်းစစ်ချက်အရအစိုးရသည်ပုဂ္ဂလိကအားဖြင့်နောက်ထပ်ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများသည်စစ်အစိုးရအားတရုတ်နှင့်ပိုမိုနီးကပ်စွာတွန်းအားပေးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကလူထုမနာခံမှုကြောင့်နိုင်ငံခြားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကိုခြိမ်းခြောက်လိမ့်မည်ဟုစိုးရိမ်သည်။
ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်Australiaစတြေးလျ၏မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းသည်သွေးစည်းညီညွတ်စွာဆန္ဒပြမှုများကို ဦး ဆောင်ခဲ့ပြီးအချို့သောအောင်ပွဲများကိုလည်းတားဆီးခဲ့သည် ဥပမာအားဖြင့် Woodside Energy သည်မြန်မာနိုင်ငံတွင်ပါ ၀ င်ပတ်သက်မှုကြောင့်မီးလောင်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ရာ၎င်း၏လုပ်သားများအားကမ်းလွန်ရေနံတွင်းတူးရာနေရာများမှဆုတ်ခွာရန်ကတိပြုခဲ့သည် သို့သော်လည်းကုမ္ပဏီသည်ယခုအချိန်အထိတပ်မတော်မှအာဏာကိုပြန်လည်ရယူခြင်းအပေါ်တွင် မူတည်၍ ခိုင်မာသည့်ကတိကဝတ်ပြုရန်ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။
သြစတြေးလျနိုင်ငံသားအလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုသည်မြန်မာနိုင်ငံ၏အုပ်ချုပ်မှုလူတန်းစားအပေါ်ဖိအားပေးမှုကိုအထောက်အကူပြုနိုင်သည်။ ယခင်ကအလားတူအခြေအနေများရှိခဲ့သကဲ့သို့၊ မြန်မာနိုင်ငံရှိကုမ္ပဏီများအားစည်းလုံးညီညွှတ်သည့်လုပ်ဆောင်မှုများကိုစီစဉ်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ အဓိကခေါင်းဆောင်များနှင့်အမှုဆောင်အရာရှိများ၏ခရီးသွားလာခြင်းကိုတားဆီးခဲ့သည်။
မြန်မာနုိုင်ငံ၏နုိုင်ငံ၏ဒီမိုကရေစီစနစ်ကိုတပ်မတော်မှဖြိုခွဲခြင်းသည်လူကြိုက်များသောအင်အားစုများအားတိုင်းပြည်ကိုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအလားအလာများနှင့်ယခင်ကထင်ခဲ့ဖူးသည်ထက်ပိုများလာစေနိုင်သည်။ မြန်မာ၊ ထိုင်းနှင့်ဟောင်ကောင်ရှိဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုများအကြားစိတ်လှုပ်ရှားဖွယ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုလက္ခဏာများလည်းရှိနေသည်။
ဤအရာအားလုံးများဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေစဉ်တွင်သြစတြေးလျမှအုပ်စိုးရှင်များသည်အကြမ်းဖက်မှုကိုအဆုံးသတ်ရန်ပူနွေးသောတောင်းဆိုမှုများ မှလွဲ၍ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသောစည်းလုံးညီညွတ်မှုကိုဖော်ပြရန်ကျွန်ုပ်တို့မမျှော်လင့်သင့်ပါ၊ capitalစတြေးလျအရင်းရှင်စနစ်အတွက်မြန်မာနိုင်ငံအားစီးပွားရေးအတွက်ပွင့်လင်းစွာထားခြင်းသည်ဒီမိုကရေစီနှင့်လူ့အခွင့်အရေးကိုထောက်ပံ့ခြင်းထက် ပို၍ အရေးကြီးသည်။
