မြန်မာနိုင်ငံသည်ထိုအချိန်ကလူသိများခဲ့သောမြန်မာနိုင်ငံကို ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင်ဗြိတိသျှလက်အောက်မှလွတ်လပ်ရေးရရှိခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှ စ၍ အမေရိကန်နှင့်မြန်မာနှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကိုအကောင်းဆုံးအဖြစ်သတ်မှတ်နိုင်ခဲ့သည်။ ကျွမ်းကျင်သူများက“ မဟာဗျူဟာမြောက်အနိုင်ကျင့်ခြင်းများ” ဟုခေါ်ဆိုနိုင်သည့်အရာမှာသူတို့မရှိကြပါ။ အမေရိကန်၏အနောက်နိုင်ငံများမဟာမိတ်များသည်မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ဆက်ဆံရာတွင်မဟာဗျူဟာအရတွက်ချက်မှုများမရှိပါ။ သူတို့သည်လူ့အခွင့်အရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့်လူကုန်ကူးမှု၊ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့်လက်နက်များ၏ကျဉ်းမြောင်းသောကျင့် ၀ တ်ဆိုင်ရာအနောက်စံချိန်စံညွှန်းများ၏ကျဉ်းမြောင်းသော Prism မှကြည့်ရှုကြသည်။
မြန်မာ – လူနည်းစုအုပ်စုများအတွက်နောက်ထပ်ဘာများဖြစ်လာမလဲ။
ဆက်ဖတ်ရန်
မျှမျှတတဖြစ်စေရန်အမေရိကန်သည်အမြဲတစေသို့မဟုတ်လုံးဝသန့်ရှင်းမှုမရှိပါ။ သမိုင်းဝင် Kissinger အယူဝါဒသည်တရုတ်အားလွတ်လပ်သောစစ်ပြီးကာလတွင်ပေါင်းစည်းခဲ့သည်။ ၎င်းသည်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကိုလွယ်ကူချောမွေ့စေပြီးနည်းပညာကိုလွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ Deng Xiaoping နှင့်သူ၏ဆက်ခံသူများလက်အောက်တွင်တရုတ်သည်ငြိမ်းချမ်းစွာတိုးတက်ခဲ့သည်။ လက်ရှိတရုတ်သမ္မတ Xi Jinping သည်ငြိမ်းချမ်းစွာတက်လာပြီးကမ္ဘာကြီးကိုမတည်မငြိမ်ဖြစ်စေခဲ့သည်။
မြန်မာပြည်ပျောက်ဆုံးနေ
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်ချဉ်းကပ်မှုမှာရှုပ်ထွေးပြီးကိုက်ညီမှုမရှိပါ။ စစ်အေးတိုက်ပွဲအတွင်းဝါရှင်တန်သည်အာရှရှိမဟာမိတ်များနှင့်စစ်အာဏာရှင်စနစ်များကိုကိုင်တွယ်ရန် ၀ မ်းသာသည်။ သမ္မတရစ်ချတ်နစ်ဆင်နှင့်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီးဟင်နရီကစ်စင်းဂင်းလက်အောက်တွင်အမေရိကန်သည်ကွန်မြူနစ်အစိုးရနှင့်ဆက်ဆံရခြင်းကို ၀ မ်းသာသည်။
ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့်မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၄၈ မှ ၁၉၆၂ အထိဗိုလ်ချုပ်နေ ၀ င်းစစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုတွင်ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီဖြစ်ခဲ့သည်။ လာမည့် ၂၆ နှစ်တာကာလအတွင်းတိုင်းပြည်ကိုစစ်တပ်၏တရားဝင်အမည်တပ်မတော်ကအုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင်တစ်နိုင်ငံလုံးဆန္ဒပြမှုများဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အောက်စ်ဖို့ဒ်ပညာတတ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည်လွတ်လပ်ရေးခေါင်းဆောင်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုတွင်ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) သည် ၁၉၉၀၊ ၂၀၁၅ နှင့် ၂၀၂၀ ပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲများတွင်အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။
တရုတ်နှင့်နှိုင်းယှဉ်လျှင်မြန်မာအစိုးရသည်ဖိနှိပ်မှုလျော့နည်းသွားသည်။ Great Leap Forward (သို့) ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေးနှင့်လုံးဝမဆိုင်ပါ။ တပ်မတော်သည်လူထု၏ဖိအားကိုတွန်းလှန်ခဲ့ပြီး လွတ်လပ်၍ မျှတသောရွေးကောက်ပွဲများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ရွေးကောက်ပွဲများတွင်တပ်မတော်မှအဖွဲ့ဝင်များကပင်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ NLD ကိုမဲပေးကြသည်။ သို့သော်လည်းအမေရိကန်နှင့်၎င်း၏အနောက်တိုင်းမဟာမိတ်များသည်အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိမြန်မာနိုင်ငံ၏မဟာဗျူဟာမြောက်အရေးပါမှုနှင့်အထူးသဖြင့်ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တို့တွင်မဟာဗျူဟာမြောက်အရေးပါမှုကိုလျစ်လျူရှုခဲ့ကြသည်။
တရုတ်သြဇာလွှမ်းမိုးမှု Wanes နှင့်ဖယောင်း
ယခင်ကအမေရိကန်နှင့်၎င်း၏မဟာမိတ်များသည်မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများချမှတ်ခြင်းအားဖြင့်တပ်မတော်ကိုဖိအားပေးခဲ့သည်။ တပ်မတော်အားနည်းစေမည့်အစားပိတ်ဆို့မှုသည်ပြည်သူများကိုထိခိုက်စေပြီးတိုင်းပြည်ကိုတရုတ်လက်ထဲသို့တွန်းပို့ခဲ့သည်။ ၂၀၀၄ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၀၇ ခုနှစ်အတွင်းတပ်မတော်အတွင်းမျိုးဆက်ပြောင်းလဲခြင်းသည်မြန်မာနိုင်ငံနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့၏ဆက်ဆံရေးကိုပြန်လည်စဉ်းစားစေခဲ့သည်။
တပ်မတော်၏ငယ်ရွယ်သောအရာရှိများသည်ပေကျင်းအပေါ်မှီခိုမှုကိုလျှော့ချရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ သူတို့သည်နိုင်ငံရေးနှင့်စစ်ရေးအုပ်ချုပ်မှုတွင်တရုတ်လွှမ်းမိုးမှုကိုလျှော့ချရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ သူတို့ဟာဒီမိုကရေစီပုံစံအမျိုးမျိုးကိုကူးပြောင်းဖို့၊ အနောက်နိုင်ငံတွေ၊ အိန္ဒိယလိုအိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေနဲ့ဆက်ဆံရေးတိုးတက်ဖို့ကြိုးစားခဲ့တယ်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီးဟီလာရီကလင်တန်မြန်မာနိုင်ငံကိုလွှဲပြောင်းခဲ့သည်။ သမ္မတဘားရက်အိုဘားမားသည် ၂၀၁၂ နှင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင်နှစ်ကြိမ်လည်ပတ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆-၁၇ တွင်ရိုဟင်ဂျာမူဆလင်များအပေါ်ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုသည်သတင်းတွင်ရှိနေပြီးအမေရိကန်နှင့်မြန်မာနိုင်ငံအကြားဆက်ဆံရေးမှာအရှိန်အဟုန်မြင့်တက်နေသည်။
သို့သော်ဤသည်မှာတိုင်းပြည်အတွက်အတော်လေးကောင်းသောအချိန်ဖြစ်ခဲ့သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့နှင့်ကမ္ဘာ့ဘဏ်တို့ကဲ့သို့သောဘဏ္institutionsာရေးအဖွဲ့အစည်းများကပင်ပိုက်ဆံအိတ်ကိုဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ အနောက်နိုင်ငံများနှင့်ပျားရည်ဆမ်းခရီးအချိန်ကာလအတွင်း၌တရုတ်သည် ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှစ၍ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ်ခြေကျင်းဝတ်ခဲ့သည်။
၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်မြစ်ဆုံရေကာတာတည်ဆောက်မှုကိုမြန်မာနိုင်ငံကဆိုင်းငံ့ထားသည်။ အငြင်းပွားဖွယ်ရာရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းကိုအစိုးရပိုင်တရုတ်ကုမ္ပဏီက ဦး ဆောင်သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင်မြန်မာနိုင်ငံ၏အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲသည်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ NLD ကိုနောက်ထပ်အောင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်စေခဲ့သည်။ ဤအချက်သည်အနောက်နိုင်ငံများအတွက်မြန်မာနှင့်ဆက်ဆံရေးကိုတည်ဆောက်ရန်၊ တပ်မတော်သည်ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသောအရာရှိများအားမြေပြင်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ ၀ ါရှင်တန်သည်မြန်မာနိုင်ငံ၏အာဏာဗဟိုချက်နှစ်ခုဖြစ်သော NLD နှင့်တပ်မတော်ကိုမွေးမြူနိုင်သည်။
ဒါပေမယ့်အမေရိကန်ကဒီအခွင့်အရေးကိုလက်လွတ်ခဲ့တယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှစ၍ ရိုဟင်ဂျာပြissueနာသည်မြန်မာနိုင်ငံနှင့်အနောက်နိုင်ငံများနှင့်ဆက်ဆံရေးကိုမှေးမှိန်စေခဲ့ပြီး၊ တရုတ်နိုင်ငံအားတိုင်းပြည်အတွင်းပြန်လည်သြဇာသက်ရောက်စေခဲ့သည်။ ယခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီလတွင်စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုသည်တရုတ်၏လက်ကိုပိုမိုခိုင်မာစေသည်။
အခြေခံအဆောက်အအုံများတွင်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်ကြိုးစားခြင်းနှင့်စမ်းသပ်ပြီးသောတရုတ်မူဝါဒအားလိုက်နာခြင်းအားဖြင့်တရုတ်သည်၎င်း၏လက်ကိုအားဖြည့်ထားသည်။ China-Myanmar Transport Corridor သည်ယူနန်ပြည်နယ်ကိုဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်နှင့်ဆက်သွယ်သည်။ ရထားလမ်း၊ မီးရထားလမ်း၊ မြစ်ကြောင်း၊ ရေနံနှင့်သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများသည်မြန်မာ – တရုတ်နှစ်နိုင်ငံအကြားစီးပွားရေးအရပိုမိုနက်ရှိုင်းလာသည်။ ၎င်းသည်ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှ၊ သီရိလင်္ကာ၊ နီပေါနှင့်ပါကစ္စတန်တို့ကိုတရုတ်၏သြဇာလွှမ်းမိုးမှုသို့ဆွဲဆောင်ရန်ကြိုးပမ်းသည့်အလယ်ပိုင်းနိုင်ငံ၏“ ကြည့်ရှုတောင်တောင်” မူဝါဒ၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၏စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုသည်ကြီးမားသောအခွင့်အလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒင်၏အုပ်ချုပ်မှုနှင့် Quadrilateral Security Alliance၊ အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ သြစတြေးလျနှင့်အိန္ဒိယတို့အကြားအလွတ်သဘောမဟာဗျူဟာမြောက်ဆွေးနွေးမှုအတွက်ပထမဆုံးနိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒစိန်ခေါ်မှုဖြစ်သည်။
ယူအက်စ်တွင်ကတ်အချို့ရှိသေးသည်
တရုတ်သည်ယခုတက်နေခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ သို့သော်အနောက်နိုင်ငံများသည်မြန်မာနိုင်ငံတွင်သြဇာသက်ရောက်လျက်ရှိသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည်အောက်စ်ဖို့တွင်ပညာသင်ခဲ့ပြီးဗြိတိန်တွင်ဆယ်စုနှစ်များစွာနေထိုင်ခဲ့ပြီးအင်္ဂလိပ်လူမျိုးနှင့်လက်ထပ်ခဲ့သည်။ မြန်မာပြည်မှလူများသည်သြစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်၊ ထို့ကြောင့်ဂျိုးဇက်နီက“ ပျော့ပျောင်းသောစွမ်းအား” ဟုခေါ်ဆိုသည့်အရာအားအနောက်နိုင်ငံများကမိန့်မှာသည်။ မြန်မာလူများသည်တရုတ်ကိုမဟုတ်ဘဲအမေရိကန်သို့ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်လိုကြသည်။
အမေရိကန်၏မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်ထားရှိသောနိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒသည်ဤပျော့ပျောင်းသောစွမ်းအားကိုဖြုန်းတီးပစ်ခဲ့သည်။ အိုဘားမားသည်မြန်မာနိုင်ငံအားထိုက်တန်သောဂရုပြုမှုပေးခဲ့သည့်တစ်ခုတည်းသောအမေရိကန်သမ္မတဖြစ်သည်။ သူ၏နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီသည်အာရှတွင်မဟာဗျူဟာကျသောမဟာဗျူဟာတခုဖြစ်သော်လည်း Donald Trump သည်အိုဘားမား၏မြန်မာနှင့်အခြားအာရှနိုင်ငံများနှင့်ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုကိုစွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုသည်အမေရိကန်ကိုအရေးယူရန်နိုးထလာခြင်းဖြစ်သည်။ တရုတ်သည်ယခုအခါမြန်မာနိုင်ငံ၌ကုန်းနှီးတွင်ခိုင်ခိုင်မာမာရှိနေသည်။ တပ်မတော်သည်လမ်းများပေါ်တွင်ရက်စက်သောခုခံမှုကိုခံနေရသည်။ သတိမထားမိသောပြproblemနာနောက်တစ်ခုရှိသေးသည်။ ကိုလိုနီခေတ်လွန်ကာလပြည်နယ်များနည်းတူမြန်မာနိုင်ငံသည်ယဉ်ကျေးမှု၊ လူမျိုးရေးနှင့်ဘာသာစကားအုပ်စုများအတွက်ရှုပ်ထွေးပွေလီလှသောအရာဖြစ်သည်။ သူတို့ထဲကအများစုဟာလွတ်လပ်ရေးနဲ့ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်အတွက်နှစ်ပေါင်းများစွာတိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြရတယ်။
အနောက်အုပ်စုကအနည်းငယ်သာရိုင်းစိုင်းသောပconflictိပက္ခများထွက်ပေါ်လာတော့မည်ကိုသဘောပေါက်ကြသည်။ ယူနိုက်တက် ၀ ပြည်နယ်အစိုးရတပ်၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး၊ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်နှင့်ရခုိုင်တပ်များအပါအ ၀ င်သူပုန်အဖွဲ့ ၂၀ ခန့်သည်မြန်မာနိုင်ငံ၏ပိုင်နက် ၃၃ ရာခိုင်နှုန်းကိုထိန်းချုပ်ထားသည်။ သူတို့ထဲကအတော်များများဟာအာဏာသိမ်းမှုကိုပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့ကြသည်။ တုန့်ပြန်မှုအနေဖြင့်တပ်မတော်သည်ကရင်ပြည်နယ်တွင်လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများစတင်ခဲ့သည်။ သူပုန်ဒေသများတွင်မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့်လက်နက်များဖောင်းပွလာသည်နှင့်အမျှမြန်မာနိုင်ငံသည်အာဖဂန်နစ္စတန်အသစ်ဖြစ်လာတော့မည်။
အိမ်ဖြူတော် ၀ က်ဘ်ဆိုက်တွင် Quad ခေါင်းဆောင်များ၏ပူးတွဲကြေညာချက်အရမြန်မာနိုင်ငံတွင်“ ဒီမိုကရေစီကိုပြန်လည်ထူထောင်ရန်အရေးတကြီးလိုအပ်ချက်နှင့်ဒီမိုကရေစီခံနိုင်ရည်ကိုခိုင်မာစေရေး” ကိုအလေးပေးဖော်ပြထားသည်။ ဤဖော်ပြချက်သည်အားရဖွယ်ကောင်းသော်လည်း Quad နှင့် US တို့မှာပိုမိုလုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်သည်။ တပ်မတော်နှင့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများကိုအစပြုရန်အစကောင်းပေလိမ့်မည်။ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းရပ်ကွက်များအရလူငယ်အရာရှိအများစုသည်ပါတီစုံဒီမိုကရေစီကိုနှစ်သက်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည်တရုတ်၏မြစ်လက်တက်ဖြစ်လာမည်ကိုစိုးရိမ်သည်။
၀ ါရှင်တန်၏သွယ်ဝိုက်နည်းဖြင့်ချဉ်းကပ်မှုသည်အလုပ်ဖြစ်ဆဲဖြစ်သည်။ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်တွင်ကမ္ဘာ့ဘဏ်သည်စီမံကိန်းများအတွက်ငွေပေးချေမှုကိုရပ်ဆိုင်းထားသည်။ နိုင်ငံတကာ၏ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုသည်တပ်မတော်အားအနှောက်အယှက်ဖြစ်စေခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးအရပြန်လည်ရင်ကြားစေ့ရေးရရှိရန်ဖိအားပေးမှုသည်အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေနိုင်သည်။ အခြေခံအဆောက်အအုံရန်ပုံငွေနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာအကူအညီများသည်မုန်လာဥနီကိုဆွဲဆောင်နိုင်သည်။ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယားနှင့်ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှကဲ့သို့အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကဲ့သို့သောအာရှနိုင်ငံများပါ ၀ င်သောကြောင့်မြန်မာနိုင်ငံသည်စစ်တပ်အုပ်ချုပ်မှုမှအကူးအပြောင်းသို့လမ်းပွင့်သွားနိုင်သည်။
နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအမှားအယွင်းများ၊ စီးပွားရေးပြwနာများနှင့်ပြည်တွင်းကွဲပြားမှုများရှိလင့်ကစားအမေရိကန်သည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်အငြင်းပွားဖွယ်အကောင်းဆုံးခွေးတစ်ကောင်ဖြစ်နေဆဲပင်။ အာရှနှင့်ဥရောပမဟာမိတ်များ၏အကူအညီဖြင့် ၀ ါရှင်တန်သည်တရုတ်ကိုတိုက်ခိုက်နိုင်ပြီးပြည်တွင်းစစ်ကိုတားဆီးနိုင်သည်။ Biden ပြုမူဆောင်ရွက်ရန်အချိန်ရောက်လာပြီ။
ဤဆောင်းပါးတွင်ဖော်ပြထားသောအမြင်များသည်စာရေးသူ၏ကိုယ်ပိုင်အမြင်ဖြစ်ပြီးမျှတသောစောင့်ကြည့်လေ့လာသူ၏အယ်ဒီတာအဖွဲ့ပေါ်လစီကိုသေချာပေါက်ရောင်ပြန်ဟပ်ခြင်းမရှိပါ။
