မြန်မာ၊ ဘီလာရုစ်သည်လွတ်လပ်သောသတင်းမီဒီယာ၏အာဏာနှင့်အန္တရာယ်ကိုသက်သေထူသည်

ဂျာနယ်လစ်နှစ် ဦး ကိုမကြာသေးမီကမြန်မာနိုင်ငံ (လေ) နှင့်ဘီလာရုစ်လေဆိပ်များ၌ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသားနှင့်သတင်းစာမဂ္ဂဇင်းအယ်ဒီတာဒယ်နီယယ်ဖန်းစတာကကွာလာလမ်ပူသို့မပျံသန်းမီရန်ကုန်တွင်ဖမ်းမိခဲ့သည်။ တစ်ရက်အစောပိုင်းတွင်ဘီလာရုစ်လေပိုင်နက်အတွင်းပျံသန်းမှုကိုရဲရင့်စွာအတင်းအဓမ္မနှင်ထုတ်ပြီးနောက်ဘလော့ဂါ Raman Pratasevich အား Minsk ရှိအာဏာပိုင်များကဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

ဤအဖြစ်အပျက်များသည်နှစ်နိုင်ငံလုံးတွင်စာနယ်ဇင်းလွတ်လပ်ခွင့်ကိုတားဆီးသည့်နောက်ဆုံးထိုးနှက်ချက်ဖြစ်သည်။ မြန်မာဗိုလ်ချုပ်မင်းအောင်လှိုင်နှင့်ဘီလာရုစ်သမ္မတအလက်ဇန်းဒါးလူကာရှန်ကိုကတရုတ်နှင့်ရုရှား၏အာဏာရှင်စနစ်ပြဇာတ်စာအုပ်မှစာမျက်နှာတစ်ခုကိုထုတ်လွှင့်လိုက်သည်။

အာဏာပိုင်များသည်စာနယ်ဇင်းများကိုပိုမိုပစ်မှတ်ထားလာကြပြီး၊ ဒီမိုကရေစီကိုခြိမ်းခြောက်မှုများသည်လွတ်လပ်သောမီဒီယာကိုအားနည်းစေခြင်းသို့မဟုတ်ဖျက်သိမ်းခြင်းတို့မှစတင်သည်။ သူတို့ကသတင်းအချက်အလက်လွတ်လပ်စွာစီးဆင်းမှုကိုတားဆီးရန်ကြိုးပမ်းနေကြသည်။ အကြောင်းမှာအများပြည်သူသိရှိထားသည့်အများပြည်သူသည်တရားမဝင်ခေါင်းဆောင်များ၏ရှင်သန်ရပ်တည်နိုင်မှုကိုခြိမ်းခြောက်နေသောကြောင့်ဖြစ်သည်။

ဖေဖော်ဝါရီလတွင်ရွေးကောက်ခံအရပ်သားအစိုးရအားဖြုတ်ချပြီးနောက်မြန်မာစစ်တပ်သည်ဒေသဆိုင်ရာလွတ်လပ်သောသတင်းမီဒီယာများအားတရားမ ၀ င်သို့မဟုတ်ပိတ်ပင်တားမြစ်သည်။ အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြပွဲများကိုသတင်းထောက် ၈၀ ခန့်ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားခဲ့ပြီး၊ အာဏာပိုင်များသည်အင်တာနက်ကိုတင်းကျပ်စွာပိတ်ပင်ထားပြီးနိုင်ငံ၏လူ ဦး ရေ ၅၄ သန်း၏ထက်ဝက်ကျော်အတွက်ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်အားပိတ်ဆို့ထားသည်။ ဆယ်နှစ်ကြာလွတ်လပ်သောသတင်းမီဒီယာတိုးတက်မှု၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ဒီမိုကရေစီနှင့်စျေးကွက်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု၏နောက်ကွယ်တွင်တွန်းပို့ခဲ့သည်။ စစ်တပ်၏အေးခဲနေသောလုပ်ရပ်များသည်၎င်း၏သေစေနိုင်သောအင်အားကိုအသုံးပြုခြင်းနှင့်အတူတိုက်ဆိုင်လျက်ကလေးသူငယ်များအပါအ ၀ င်အရပ်သား ၈၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်သြဂုတ်လတွင်လူကုန်ကူးမှုကြောင့်ထောင်နှင့်ချီသောလူစုများကလမ်းဆုံလမ်းခွသို့ထွက်ပြေးခဲ့ကြပြီး၊ ထိုလှုပ်ရှားမှုများသည်သတင်းမီဒီယာအဖွဲ့အစည်းများအပေါ်သတင်းများဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် ၀ င်ရောက်စီးနင်းခြင်းများဖြစ်သည့် TUT.BY၊ လူကြိုက်အများဆုံးအွန်လိုင်းသတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်ဖြစ်သည်။

ဖမ်းဆီးခံရသူများထဲတွင် RFE / RL လူမှုမီဒီယာအတိုင်ပင်ခံ Ihar Losik၊ လူကြိုက်များသော Telegram ရုပ်သံလိုင်း Belamova ကိုတီထွင်ခဲ့သူမှာတရားမစွဲမီတစ်နှစ်နီးပါးကြာထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသူဖြစ်သည်။ ဘီလာရုစ်နိုင်ငံခြားရေး ၀ န်ကြီးဌာနသည် RFE / RL အပါအ ၀ င်နိုင်ငံခြားမီဒီယာအတွက်အလုပ်လုပ်နေသောဂျာနယ်လစ်များအားအသိအမှတ်ပြုခြင်းများကိုပယ်ဖျက်လိုက်သည်။ လာကြူရှန်ကိုသည်မေလ ၂၄ ရက်နေ့တွင်စာနယ်ဇင်းလွတ်လပ်ခွင့်အပေါ်တားဆီးပိတ်ပင်ထားမှုများကြောင့်မီဒီယာများအားသတင်းပေးပို့ခွင့်ကိုပိတ်ပင်တားမြစ်သည်။ ဆန္ဒပြမှုတခုခုအတွက်သတင်းထောက်အဖြစ်ရုံးခန်းသို့မဟုတ်တိုက်ခန်းအပြင်ဘက်သို့ထွက်ခွာခြင်းသည်ဘီလာရုစ်ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းသို့ခရီးသွားရန်လည်းအလားအလာရှိသည်။

စာနယ်ဇင်းသမားများဖိအားပေးမှုကြောင့်မြန်မာနှင့်ဘီလာရုစ်မှပရိသတ်များသည်၎င်းတို့၏ရပ်ရွာလူထုများအတွင်းဖြစ်ပျက်နေသောအကြောင်းအရာများနှင့် ပတ်သက်၍ လွတ်လပ်စွာအာရှရေဒီယိုနှင့် RFE / RL သို့တိုးများလာနေသည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ကွန်ယက်နှစ်ခုသည်အမေရိကန်အခွန်ထမ်းမှငွေကြေးထောက်ပံ့ပြီးဥရောပနှင့်အာရှတစ်လွှားရှိသန်းပေါင်းများစွာသောဘက်မလိုက်သောလွတ်လပ်သည့်သတင်းစာပညာကိုအဓိကပံ့ပိုးပေးသည်။

RFA သည်စစ်တပ်ကိုအတည်ပြုရန်ပထမဆုံးထွက်ပေါက်ဖြစ်ပြီးဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုနေအိမ်အကျယ်ချုပ်ချထားခဲ့သည်။ အာဏာသိမ်းမှုအပြီးတွင်၎င်း၏လူမှုမီဒီယာနံပါတ်များပေါက်ကွဲခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရ၏ပထမဆုံးသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် RFA သတင်းထောက်အေးအေးမွန်၏ခက်ခဲသောမေးခွန်းများ၏ဗိုင်းရပ်စ်ဗီဒီယိုကိုတစ်နေ့တည်းတွင်ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်တွင်အကြိမ်ပေါင်း ၅ သန်းကြည့်ရှုခဲ့သည်။ ဘီလာရုစ်တွင် RFE / RL ၏ပရိသတ်ရောက်ရှိမှုသည်လွန်ခဲ့သောနှစ်ကသိသိသာသာမြင့်တက်ခဲ့သည်။ သြဂုတ်လနှင့်စက်တင်ဘာလတစ်ခုတည်း၌ဘီလာရုစ်နှင့်သက်ဆိုင်သောအကြောင်းအရာများကိုဗီဒီယိုသန်း ၄၀၀ ကျော်ဖြင့်ဆိုရှယ်မီဒီယာတွင်အစိုးရ၏ပိတ်ဆို့မှုများနှင့် RFE / RL ဂျာနယ်လစ်များအားချုပ်နှောင်ထားမှုများရှိနေသော်လည်းသိသိသာသာတိုးတက်ခဲ့သည်။

ပရိသတ်များကြီးထွားမှုနောက်ကွယ်ရှိနောက်ထပ်အချက်တစ်ခုမှာဘ ၀ သည်ပရမ်းပတာဖြစ်ခြင်းကြောင့်စိုးရိမ်စိတ်များတိုးပွားလာခြင်းဖြစ်သည်။ စက်မှုလုပ်ငန်းများပိတ်ထားပြီးမငြိမ်မသက်မှုများတိုးလာသည်နှင့်အမျှစီးပွားရေးပြိုလဲနိုင်သည်။ ပြီးခဲ့သည့်လကကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီး Michelle Bachelet ကမြန်မာနိုင်ငံသည်ဆီးရီးယားပြည်တွင်းစစ်ကဲ့သို့“ ပြည့်လျှံနေသောပconflictိပက္ခ” သို့ ဦး တည်နေသည်ဟုသတိပေးခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလတွင်တရားမမျှတမှုများကိုမှတ်တမ်းတင်သည့်အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ပြီးနောက်ဘီလာရုစ်နိုင်ငံ၏လူ့အခွင့်အရေးအကျပ်အတည်းကို“ မကြုံစဖူးအတိုင်းအတာ” အဖြစ်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့်အခြားလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များသည်ပစ်မှတ်ထားပိတ်ဆို့မှုနှင့်သံတမန်ရေးအရဖိအားပေးမှုများသို့ပြောင်းလဲသွားခဲ့သော်လည်းအစိုးရနှစ်ခုစလုံးသည်တရုတ်နှင့်ရုရှားတို့၏ပံ့ပိုးမှုဖြင့်၎င်းတို့၏တိုင်းပြည်များကိုဆက်လက်ဆိုးရွားစေခဲ့သည်။ အိုးအိမ်စွန့်ခွာတိမ်းရှောင်သူများအတွက်လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာအကူအညီများကိုအစိုးရများကမှန်မှန်ကန်ကန်အာရုံစိုက်ထားတယ်။

သို့သော်အညီအမျှလိုအပ်သည်မှာလွတ်လပ်သောမီဒီယာအပေါ်လုံး ၀ ချေမှုန်းရေးကိုတုန့်ပြန်သည်။

လူမှုအသိုင်းအ ၀ ိုင်းအပြောင်းအလဲကာလတွင်မြန်မာနှင့်ဘီလာရုစ်မှဂျာနယ်လစ်များသည်ဒီမိုကရေစီ၏အုတ်မြစ်များဖြစ်သည့်ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့်တာ ၀ န်ခံမှုကိုသေချာစေသည်။ အများပြည်သူအတွက်အရေးကြီးသောအဖြစ်အပျက်များကိုတင်ပြခြင်းဖြင့်သူတို့သည်အန္တရာယ်ရှိသောလမ်းတွင်ရပ်တည်နေကြသည်။ ရှေ့တန်းသတင်းထောက်များသည်သူတို့၏ကိုယ်စားအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာထောက်ခံမှုနှင့်ထောက်ခံအားပေးမှုလိုအပ်သည်။ သူတို့ခြိမ်းခြောက်ခံရသောအခါပြန်လည်နေရာချထားရေးအထောက်အပံ့လိုအပ်ပြီး၊ အဖမ်းခံရစဉ်တွင်တရားဝင်အထောက်အပံ့လည်းလိုအပ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာဒေသခံမီဒီယာကိုဆက်လက်ရှင်သန်စေရမည်။ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ဘီလာရုစ်ရှိများစွာသောဆိုင်များတွင်ပြည်ပသို့ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေသဖြင့်၎င်းတို့သည်ရေပေါ်နေရန်ရုန်းကန်နေရသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုကိုဖြစ်စေသောပြင်ပသြဇာလွှမ်းမိုးမှုကိုစုံစမ်းသောစာနယ်ဇင်းသမားများနှင့်အခြားသူများ၏သုတေသနပြုမှုအတွက်အထူးအထောက်အပံ့လိုအပ်သည်။ အရိပ်အရောင်းအ ၀ ယ်များကိုမှတ်တမ်းတင်ခြင်းသည် kleptocratic အုပ်စိုးသူများ၏အာဏာအရင်းအမြစ်များကိုထုတ်ဖော်နိုင်သည့်အများပြည်သူမှတ်တမ်းကိုဖန်တီးပေးသည်။

တတိယအနေဖြင့်ပိုမိုလုံခြုံသောရန်ပုံငွေများကိုလုံခြုံစိတ်ချရသော၊ အမေရိကန်ငွေကြေးထောက်ပံ့သော Open Technology Fund ကဲ့သို့သောအစီအစဉ်များသည် RFA နှင့် RFE / RL ၏အစီရင်ခံစာများအပါအ ၀ င်ထိုနိုင်ငံများရှိသန်းနှင့်ချီသောသူများအားပိတ်ဆို့ထားသောအကြောင်းအရာများရရှိရန်ကူညီပေးသည်။

အရေးအကြီးဆုံးမှာဖမ်းဆီးခြင်းနှင့်ထောင်ချခြင်းများကိုကြောက်ရွံ့ခြင်းမရှိဘဲသတင်းစာဆရာများ၏အခွင့်အရေးကိုကျွန်ုပ်တို့အစဉ်မပြတ်တိုက်တွန်းသင့်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ဘီလာရုစ်ကဲ့သို့သောနိုင်ငံများရှိလွတ်လပ်သောသတင်းမီဒီယာကိုထောက်ပံ့ရန်အခွင့်အလမ်းတိုင်းနှင့်အဆင့်တိုင်းတွင်ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးအပေါ်ကျရောက်သည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းသည်မြန်မာနှင့်ဘီလာရုစ်ရှိဂျာနယ်လစ်များကိုသာအထောက်အကူပြုရုံတင်မကဘဲပြည်သူလူထုအနေဖြင့်မိမိတို့၏ကံကြမ္မာကိုပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက်အသည်းအသန်ကြိုးပမ်းအားထုတ်လိမ့်မည်။

Bay Fang သည်လွတ်လပ်သောအာရှရေ၏ဥက္ကpresident္ဌဖြစ်ပြီး၊ ဂျေမီ Fly သည် Radio Free Europe / Radio Liberty ၏ဥက္ကpresident္ဌနှင့်အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်ဖြစ်သည်