(တည်းဖြတ်သူ၏မှတ်ချက်- Chandran Nair ၏ “Dismantling Global White Privilege” စာအုပ်မှ Cyril Pereira မှ စာမျက်နှာ 224 မျက်နှာ၊ Paperback၊ US$ 24.95၊ Jan 2022၊ Berrett-Koehler Publishers)
သူသည် ပျားများအသိုက်ကို ဆေးလိပ်သောက်နေမှန်း သိလိုက်သဖြင့် Chandran Nair သည် လူဖြူဆန့်ကျင်ရေး၊ အနောက်ကို ဆန့်ကျင်သူမဟုတ်ကြောင်း၊ အနောက်တိုင်း လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုအပေါ် ကမ္ဘာ့ရောဂါအားလုံးကို အပြစ်တင်ဖို့လည်း မကြိုးစားကြောင်း သူ၏စာအုပ်ရှေ့တွင် ဗီဒီယိုများကို လွှင့်တင်ထားသည်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လူဖြူအခွင့်ထူးကို လွှမ်းမိုးစေသည့် ရပိုင်ခွင့်၊ သီးသန့်ခွဲခြားမှုနှင့် ခြွင်းချက်မရှိမှုတို့ကို ငြင်းပယ်ရန် ၎င်းက တောင်းဆိုထားသည်။ Nair ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ White Lie ကို ဖော်ထုတ်ရန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံမှ ဦးဆောင်ရန် သတ်မှတ်ထားသော တရားမျှတမှု နည်းပါးသော ကမ္ဘာ့ကမ္ဘာ့စနစ်ဆီသို့ လူဖြူကြီးစိုးမှု ကျဆင်းလာစေရန် သတိပေးချက်ဖြစ်သည်။
Nair သည် အဆုံးစွန်သော တားမြစ်ထားသော အကြောင်းအရာ – ကျန်ကမ္ဘာ့ရှိ လူဖြူ၏ သမိုင်းဝင် ဓါးပြတိုက်မှုကို ဖော်ထုတ်သည်။ ၁၆ ရာစုက ကိုလိုနီခေတ်က ပင်လယ်ဓားပြတွေက နယ်မြေတွေ၊ သယံဇာတတွေနဲ့ လက်အောက်ခံ ဒေသခံတွေကို ဘယ်လို သိမ်းပိုက်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို ရှင်းပြတယ်။ လယ်မြေများ သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ခရစ်ယာန်ဘာသာသို့ ဧဝံဂေလိ ကူးပြောင်းမှုများနှင့် ဒေသခံများကို ခံနိုင်ရည်ရှိသော အလုပ်သမားနှင့် စာရေးများအဖြစ် လေ့ကျင့်ပေးကာ အုပ်ချုပ်မှု ဘီးများကို ဖြတ်တောက်ရန် ပညာရေးစနစ် ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ၎င်းသည် စေတနာ ယဉ်ကျေးသော မစ်ရှင်တစ်ခုအဖြစ် ကိုလိုနီနယ်ချဲ့လက်အောက်သို့ ရောင်းချပေးသည့် ထိရောက်သော၊ ကိုယ်ကျိုးရှာသည့် အစီအစဉ်ဖြစ်သည်။
ဖြူစင်အောင် မစွမ်းဆောင်နိုင်ပါ။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်က ဂျပန်တွေက ဗြိတိန်ကို မလေး၊ စင်္ကာပူနဲ့ မြန်မာပြည်ကနေ နှင်ထုတ်လိုက်တဲ့အခါ လူဖြူတွေရဲ့ မယုံကြည်နိုင်မှု ဒဏ္ဍာရီကို ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့တယ်။ ဒတ်ခ်ျတို့ကို အင်ဒိုနီးရှားမှ နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။ ဖိလစ်ပိုင်မှ အမေရိကန်များကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။ တစ်ကြိမ်တွင် ဂျပန်တို့သည် အဖြူရောင်၏ မောက်မာမှုကို တွန်းလှန်ခဲ့ကြသည်။ အဲဒါက ဒေသခံလူထုအတွက် ကိုက်ခဲတယ်။ စစ်ပြီးခေတ် ကိုလိုနီသခင်များ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမှုကို ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။
ဂျပန်နိုင်ငံကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခြင်းမှ ရှောင်ရှားရန်နှင့် အမေရိကန်တို့၏ အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်ကို ပိုမိုအန္တရာယ်ဖြစ်စေရန်အတွက် အမေရိကန်တို့သည် ဂျပန်အရပ်သားများအပေါ် နျူဗုံးနှစ်လုံး ကြဲချခဲ့သည်။ ယင်းက ပစိဖိတ်စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်စေခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှနှင့် ဒတ်ခ်ျတို့သည် ၎င်းတို့၏ ကိုလိုနီနယ်မြေများကို ပြန်လည်သိမ်းယူရန် ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသော်လည်း မမျှော်လင့်ထားသော ဇာတိခုခံမှုကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ လွတ်လပ်ရေးသည် အာရှ သို့မဟုတ် အာဖရိကကို ပေးအပ်ခြင်းမဟုတ် – ကိစ္စအများစုတွင် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ ဖိနှိပ်မှုအောက်တွင် ခံယူခဲ့ရပါသည်။
လူဖြူအခွင့်ထူးနှင့် ကြီးစိုးမှုတို့သည် ၎င်းတို့၏ အလံများကို နှိမ့်ချခြင်းနှင့် ကိုလိုနီပိုင်ပစ္စည်းများမှ နှင်ထုတ်ခြင်းတို့ဖြင့် မပြီးဆုံးကြောင်း Nair က ထောက်ပြသည်။ ဒေသခံတွေက သူတို့ရဲ့နိုင်ငံတွေကို ပြန်လည်သိမ်းယူတဲ့အခါ အမေရိကန်ဦးဆောင်တဲ့ အနောက်အုပ်စုမဟာမိတ်အဖွဲ့က ကုလသမဂ္ဂ၊ ကမ္ဘာ့ဘဏ်၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့၊ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့စသည်ဖြင့် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ ထိန်းချုပ်မှုပုံစံကို ချမှတ်ခဲ့ပါတယ်။ ကုန်သွယ်ရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးနှင့် နိုင်ငံရေး ဖီဆန်မှုအတွက်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြန်လည်သတ်မှတ်ခြင်းကို လွယ်ကူချောမွေ့စေခြင်းမှာ အမေရိကန်ရုပ်ရှင်များ၊ တီဗီစီးရီးများ၊ ဂီတ၊ အနောက်တိုင်းသတင်းဖြန့်ချီရေးအေဂျင်စီများနှင့် အနောက်တိုင်း (အဓိကအားဖြင့် အမေရိကန်) မီဒီယာများ၏ ပျော့ပျောင်းသောစွမ်းအားဖြစ်ကြောင်း Nair က ဆိုသည်။ ဆယ်ကျော်သက် မျိုးဆက်များသည် အမေရိကန် ဂီတ၊ ဖက်ရှင် နှင့် ဟောလိဝုဒ် သူရဲကောင်းများကို လူကောင်းများအဖြစ် ရွှင်မြူးစွာ လက်ခံကြပြီး ရုရှား၊ တရုတ်နှင့် အာဖရိကသားများသည် လူဆိုးများအဖြစ် ရုပ်ပြောင်ကြသည်။ အမေရိကန် စစ်ပြီးခေတ် ချမ်းသာကြွယ်ဝမှု၊ ကုန်သွယ်မှု၊ အထက်တန်းပညာရေး၊ နိုင်ငံရေး လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်မှုနှင့် စစ်ရေးအင်အား လွှမ်းမိုးမှုတို့က ကျန် 20 ရာစု၏ တစ်ဝက်တစ်ပျက်တွင် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးအတွက် အစီအစဉ်ကို သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။
စိတ်၏ နယ်ချဲ့မှု
အနောက်တိုင်း ထိန်းချုပ်မှု ပိုဆိုးလာလေလေ၊ စိတ်၏ ကိုလိုနီပြုခြင်းဖြစ်သည် ဟု Nair က ဆိုပါသည်။ ဓနသဟာယလွတ်လပ်ရေးခေါင်းဆောင်များ၏ ပထမမျိုးဆက်ကို ဗြိတိသျှတက္ကသိုလ်များတွင် ပညာသင်ခဲ့သည်။ အများစုသည် Westminster ပုံစံဖြင့် ၎င်းတို့၏ လွတ်လပ်ရေးအခြေခံဥပဒေများကို ရေးဆွဲခဲ့ကြသော ရှေ့နေများဖြစ်သည်။ အညိုရောင်၊ အနက်ရောင်နှင့် အဝါရောင် အင်္ဂလိပ်လူမျိုးများအဖြစ် ၎င်းတို့၏ ကိုလိုနီခေတ် သခင်ဟောင်းများက လက်ခံချင်ကြသည်။ အထက်တန်းလွှာများသည် အနောက်တိုင်းအဝတ်အစားများ၊ ဖက်ရှင်နှင့် လူနေမှုပုံစံများကို ခေတ်မီဆန်းပြားသော “ရွှေစံနှုန်း” အဖြစ် လက်ခံကျင့်သုံးကြသည်။
ကိုလိုနီခေတ်သမိုင်းကို အနောက်နိုင်ငံသမိုင်းပညာရှင်များက အတွေ့အကြုံကို ဂုဏ်တင်ကာ ရေးသားခဲ့သည်။ ယင်း၏အကျိုးဆက်မှာ ဒေသယဉ်ကျေးမှု၊ ဘာသာစကားနှင့် လူမှုရေးတန်ဖိုးများကို စော်ကားခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ အာရှသားများနှင့် အာဖရိကသား မျိုးဆက်သစ်များက ယင်းကို ပြုပြင်နေကြသည်။ ဒေသန္တရရှုထောင့်မှ တန်ပြန်သမိုင်း၊ လူဖြူအုပ်စိုးမှု၏ အရုပ်ဆိုးအကျည်းတန်မှု၊ သဘာဝအရင်းအမြစ်များကို လုယက်မှု၊ အုပ်ချုပ်သူအပေါ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ နှိပ်ကွပ်မှုတို့အပေါ် တန်ပြန်-သမိုင်းကြောင်းကို ထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။ Nair သည် သူ၏စာအုပ်သည် White အခွင့်ထူးကို ဖော်ထုတ်ရန်နှင့် ဖျက်သိမ်းရန် ထိုလှိုင်းကို အရှိန်မြှင့်နေသည်ဟု Nair မြင်သည်။
စာအုပ်သည် ၎င်း၏ NGO ဖြစ်သည့် GIFT – Global Institute for Tomorrow တွင် Nair ၏ Asians and token Whites မှ လုပ်ဆောင်ခဲ့သော ကျယ်ပြန့်သော သုတေသနစာတမ်းကို ကိုးကားဖော်ပြထားပြီး အစိုးရအေဂျင်စီများနှင့် နိုင်ငံဆိုင်ရာ ကော်ပိုရေးရှင်းများမှ ငယ်ရွယ်သော အာရှအမှုဆောင်များကို ခရီးစဉ်များ၊ ပရောဂျက်များနှင့် ရောနှောပေါင်းစပ်ခြင်းဖြင့် လေ့ကျင့်ပေးပါသည်။ စာသင်ခန်းနှင့် ပြင်ပအသင်းတည်ဆောက်မှုလေ့ကျင့်ခန်း။ ဆွေးနွေးမှုအစတွင် အခန်းတိုင်းအတွက် ဆောင်းပါးများ၊ ပညာရပ်ဆိုင်ရာ စာတမ်းများနှင့် စာအုပ်များကို အကိုးအကားများဖြင့် သေသေချာချာ မှတ်သားထားသည်။ ဤစာအုပ်သည် ကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်များနှင့် လူထုလေ့လာရေး အဖွဲ့များတွင် White privilege ပြန်လည်ပညာသင်ကြားရေး အတွက် ရည်ရွယ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။
အားကစား၊ ဖက်ရှင်နှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု
Nair သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အားကစား၊ ဖက်ရှင်နှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအပါအဝင် White privilege မည်ကဲ့သို့ ပုံပျက်သွားသည်ကို ပြသရန် ကဏ္ဍများစွာကို လွှမ်းခြုံထားသည်။ ဘောလုံး၊ ရပ်ဘီ၊ ဟော်ကီ၊ ဘတ်စကက်ဘော၊ တင်းနစ်စသည်ဖြင့် ဘောလုံး၊ ရပ်ဘီ၊ ဟော်ကီ၊ ဘတ်စကက်ဘော၊ တင်းနစ်စသည်ဖြင့် ပရိသတ်မပါဘဲ လူဖြူမဟုတ်သူများကို အလွဲသုံးစားလုပ်မှုအပြင် ပရော်ဖက်ရှင်နယ် အေးဂျင့်များ၏ ဖွဲ့စည်းပုံ၊ စာနယ်ဇင်းမိတ်ဆက်မှု၊ တီဗွီသတင်းဖော်ပြမှုနှင့် အားကစားစီမံခန့်ခွဲမှုတို့ကို လွှမ်းမိုးထားသည်။ အိုလံပစ်၊ ဘောလုံး၊ ရပ်ဘီ၊ တင်းနစ် စသဖြင့် ရုံးချုပ်သည် အနောက်တိုင်း မြို့တော်များတွင် တည်ရှိသည်။
Nair သည် မလေးရှားနိုင်ငံ လူငယ်ဟော်ကီအသင်းကစားသမားအဖြစ် လူမျိုးရေးခွဲခြားသည့် ဆဲဆိုမှုများ၏ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအတွေ့အကြုံမှ ဟောပြောသည်။ UK ရှိ တက္ကသိုလ်၊ ဟောင်ကောင်တွင် အဖြူရောင်အသင်းများနှင့် ယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်သည်။ သူ၏ အာရှကလပ် ဟော်ကီအသင်းများ (ကျွမ်းကျင်သော အိန္ဒိယများနှင့် ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသားများ) သည် ဟောင်ကောင်ရှိ လူဖြူများကို ပုံမှန်အနိုင်ယူခဲ့သည်။ အချမ်းသာဆုံး လူမျိုးရေး ခွဲခြား စော်ကားမှု မရှိဘဲ ကွင်းတွင်းနှင့် ပြင်ပတွင် အများစုမှာ သဘောကောင်းသူ ဖြစ်လိမ့်မည် မဟုတ်ပေ။ သူ့အား ဂုဏ်ယူစွာဖြင့် Nair သည် ဟောင်ကောင်ဟော်ကီအသင်းကို ခုနစ်နှစ်ကြာ နည်းပြခဲ့သည်။
အနက်ရောင်မော်ဒယ်များသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအမှတ်တံဆိပ်များအတွက် ဖက်ရှင်ပြေးလမ်းများပေါ်တွင် ခွင့်ပြုထားသော အချို့သောဆံပင်ပုံစံများနှင့် ကြိုက်နှစ်သက်သော အသားအရောင်များနှင့် ကိုက်ညီမှုရှိရမည်ဖြစ်သည်။ ဤလုပ်ငန်းသည်လည်း ဖက်ရှင်တည်းဖြတ်သူများ၊ တောက်ပသောမဂ္ဂဇင်းများ၊ ဓာတ်ပုံဆရာများ၊ အေးဂျင့်များ၊ အလှကုန်အမှတ်တံဆိပ်များနှင့် ကြော်ငြာအေဂျင်စီများမှ ခိုင်ခံ့သောအဖြူရောင်အခွင့်အရေးဖြစ်သည်။ လူဖြူမဟုတ်သူများကို “တပ်ဆင်ပါ” ဟု ပြင်းပြင်းထန်ထန် ခွင့်ပြုထားရာ လူဖြူကမ္ဘာကြီးဖြစ်သည်။ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဝေဖန်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် တိုကင်အမည်းများကို ထိပ်တန်းအယ်ဒီတာနှင့် ဒီဇိုင်နာရာထူးများတွင် ထည့်သွင်းထားသည်။
Nair သည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် စီမံခန့်ခွဲမှုတွင် နှစ်သုံးဆယ်ကြာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ အနောက်တိုင်းနိုင်ငံများ၏ ရပ်တည်ချက်ကို ရာသီဥတု စိုးရိမ်စရာနှင့် အနောက်နိုင်ငံမဟုတ်သော လူ့အဖွဲ့အစည်းများကို ရာသီဥတုဆိုင်ရာ တာဝန်မဲ့မှုဟု ယူဆကာ White Knight complex ကို ထင်ဟပ်စေသည်။ Whites မှ စီစဉ်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲများသည် တရုတ်၊ India နှင့် အခြားလူဖြူမဟုတ်သော ဂြိုဟ်တစ်လုံးကို ဖျက်စီးနေသော ဂြိုဟ်တစ်လုံးကို ကယ်တင်ရန် “White Lens” ဟူသော အနောက်တိုင်းသတင်းမီဒီယာကို လွဲချော်နေသော သတင်းများကို ပံ့ပိုးပေးပါသည်။
အမေရိကန်၏ ကာဗွန်ခြေရာသည် တစ်ဦးချင်း 15.2 မက်ထရစ်တန်ဖြစ်ပြီး တရုတ်သည် 7.4 mt နှင့် India သည် 1.8 mt ဖြစ်သည်။ သြစတြေးလျသည် 15.5mt၊ ဒိန်းမတ်မှာ 5.8mt ဖြစ်သည်။ သို့သော် အကယ်၍ သင်သည် COP26 မှ အနောက်တိုင်းမီဒီယာများကို ကျွေးမွေးပါက၊ လူဖြူမဟုတ်သူများသည် ကမ္ဘာဂြိုဟ်ကို ငရဲသို့ပို့ဆောင်နေသည်ဟု သင်ထင်လိမ့်မည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ဇာတ်ကြောင်းကို ထိန်းချုပ်လိုသောဆန္ဒသည် အနောက်နိုင်ငံများအတွက် အကျိုးကျေးဇူးများစွာရရှိစေမည့် “ငွေကျည်ဆံ” နည်းပညာများကို တီထွင်ရန် အမေရိကနှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များက ယုံကြည်ချက်တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။
ဘာသာရေး၊ ကျားမရေးရာ နိုင်ငံရေးနှင့် နည်းပညာတို့ကို နောက်ပိုင်းတွင် ကုသရန်အတွက် ဤစာအုပ်၏ နယ်ပယ်မှ ထွက်ခွာသွားသော အဓိကပြဿနာကြီး (၃) ခုကို Nair က ဖော်ပြသည်။ သူ၏ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဖော်ပြချက် “… ဤစာအုပ်၏တွန်းအားသည် ကျွန်ုပ်၏ဘဝအတွေ့အကြုံကို ဆွဲဆောင်သည်၊ အဖြူရောင်အခွင့်ထူး၏အချုပ်အခြာမှလွတ်ကင်းခဲသောတစ်ခု” သည် အကြောင်းအရာ၏နာကျင်မှုကိုဖော်ပြသည်။
Nair သည် Stokely Carmichael ၏လွတ်မြောက်ရေးနိုင်ငံရေးနှင့် Black Power လှုပ်ရှားမှုများ ပဲ့တင်ထပ်နေချိန် 60 နှောင်းပိုင်းတွင် UK ရှိ ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူသည် တောင်အာဖရိကရှိ လူမည်းတီးဝိုင်းများနှင့်အတူ saxophonist တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အသားအရောင်ခွဲခြားသည့်အစိုးရ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ မျက်မြင်တွေ့နေရသည်။ Franz Fanon ၏ Wretched of the Earth (1961) နှင့် ကိုက်ညီရန် ပို၍ ဒေါသတကြီး ဇာတ်အိမ်တည်ရန် ကျွန်တော် မျှော်လင့်ထားသော်လည်း Nair သည် တော်လှန်ရေး၏ မီးနှင့် စိတ်အားထက်သန်မှု ကင်းမဲ့သော ပညာတတ်အလုပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ Chandran Nair သည် ထိုအတွက် ပေါင်းစည်းလွန်းသည်။
Cyril Pereira သည် ဟောင်ကောင်တွင် ၃၇ နှစ်ကြာ မလေးရှားနိုင်ငံသားဖြစ်သည်။ သူသည် Asia Magazine ၏ ထုတ်ဝေသူဖြစ်ပြီး SCMP ၏ လုပ်ငန်းဒါရိုက်တာဖြစ်ပြီး ယခု China Daily (HK) တွင် ဒေတာဂျာနယ်လစ်ဇင်ကို လမ်းညွှန်ပြသခဲ့သည်။
ကျွန်ုပ်တို့၏ သဘောထားသတင်းလွှာကို စာရင်းသွင်းပါ။
နောက်တစ်ခုဖတ်ပါ။
နောက်ဆုံးရသတင်းများနှင့် အချက်အလက်များကို လက်မလွတ်စေနှင့်။ 
The Philippine Daily Inquirer နှင့် အခြား 70+ ခေါင်းစဉ်များသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ရရန်၊ ဂက်ဂျက် ၅ ခုအထိ မျှဝေရန်၊ သတင်းကို နားထောင်ပါ၊ နံနက် ၄ နာရီတွင် ဒေါင်းလုဒ်လုပ်ကာ လူမှုမီဒီယာတွင် ဆောင်းပါးများကို မျှဝေရန် INQUIRER PLUS ကို စာရင်းသွင်းပါ။ 896 6000 ကိုခေါ်ဆိုပါ။
